Alles is anders.

Lichten gaan aan. Ik open mijn ogen en doe ze meteen weer dicht. Een geroezemoes begint en zwelt langzaam aan. Geluid van ritsen die open gaan en krakende plastic tassen. Gefluister wordt praten op luide toon. Ik begrijp niet wat er gezegd wordt. De verschillende gesprekken kan ik niet uit elkaar houden. Flarden van vreemde talen vliegen voorbij. Frans, Spaans, Italiaans, Duits. Ik doe mijn ogen een beetje open om door mijn wimpers heen te zien waar ik ben. Mensen bewegen tussen metalen buizen door. Waar ben ik? Ik droom. Ik moet dromen. Ik doe mijn ogen weer dicht maar het geluid houdt aan. Ben ik wakker? Ik doe mijn ogen helemaal open. Jeannette ligt naast mij. We liggen in een gebouw dat het meeste weg heeft van een kerk. Grote gewelven en een dak van houten balken. De ruimte is gevuld met stapelbedden, drie rijen stapelbedden. Ik ben wakker. Het is zes uur 's ochtends. We zijn in Roncesvalles.

Gisteren zijn we rond negen uur vertrokken uit Saint-Jean-Pied-de-Port. Om zes uur hoorden we de eerste pelgrims al pratend door de straat lopen, maar wij hadden geen haast. In Roncesvalles is niets, behalve een klooster met onderdak voor pelgrims en twee restaurants. Als een van de laatsten vertrokken we en genietend van de rust op ons pad, de eenzaamheid, liepen we Saint-Jean-Pied-de-Port uit. Gaandeweg werd duidelijk dat we niet alleen zouden zijn in Roncesvalles. Naarmate we hoger kwamen en verder de Pyreneen in trokken liepen we meer mensen voorbij. Mensen op weg naar Roncesvalles. Met een aantal liepen we een klein stukje mee, voor we ze gedag zeiden en achter ons lieten. De meesten waren aan hun eerste wandeldag begonnen. Een enkeling liep helemaal naar Santiago. Anderen liepen twee of drie weken.

Toen we aankwamen in Roncesvalles konden we een spoor van rugzakken en wandelstokken volgen naar het klooster. Vanaf vier uur konden pelgrims terecht in de refugio. Anders dan ik dacht worden we niet welkom geheten door enkele paters, maar twee Spaanse meisjes en een jongen verzorgen de administratie en het stempelen van de 'credential', onze pelgrimspas. Voor zes euro per persoon kunnen we overnachten. We krijgen een bonnetje met nummer 51 voor mij en 52 voor Jeannette en we worden doorverwezen naar de refugio. Met een handgebaar en het omhooghouden van een foto, 'kijk, zo ziet de refugio eruit', worden we weer naar buiten gestuurd. We krijgen een bed naast elkaar. Systematisch worden alle bedden volgelegd, alle 118.

Bij een van de twee restaurants nemen we het pelgrimsmenu. In twee eetploegen wordt het diner geserveerd. Wij zitten in de eerste ploeg. Op even systematisch wijze worden we aan tafel geplaatst. Elke plek wordt opgevuld. We zitten bij een Fransman, twee Belgen (helaas Frans sprekend), twee Duitsers, een Spaanse en een Braziliaanse aan tafel. Na weken, maanden van wandelen in gezamenlijke eenzaamheid zijn we nieuwsgierig naar de verhalen van deze andere pelgrims. Het eten wordt te snel geserveerd en de avond duurt te kort om alle verhalen te horen. Gelukkig is het nog 750 kilometer naar Santiago.