Met één been in het graf - Van Porto naar Santiago

Het is woensdag 17 december, wij zitten in de metro en gaan van het vliegveld naar het centrum van Porto. Van daaruit zal onze voettocht beginnen naar Santiago de Compostela, ongeveer 250 kilometer.
Tegenover ons gaat een vrouw zitten en pakt een boek. Tot mijn verbazing is dit ´Het verzuim van de dood´ (maar dan op zijn Portugees), van José Saramago.
Ik ken één Portugese schrijver en heb daarvan één boek gelezen. Inderdaad, José Saramago, ´Het verzuim van de dood´.

Op een dag in één bepaald land gaat er niemand dood, ook de volgende dagen niet. Iedereen is blij en opgewonden. Behalve de begrafenisondernemers. Ze hebben ineens geen geld meer om van te leven, maar gaan ook niet dood! In een spoedoverleg met de regering kunnen ze regelen dat alle huisdieren wel begraven moeten worden. Zij gaan nog wel gewoon dood.
De bejaardentehuizen stromen over, zieken worden zieker, maar halen het einde niet. Behalve als ze over de grens naar een naburig land worden gebracht. Daar gaan de mensen nog wel gewoon dood. Helaas is dit verboden en de blijdschap van het ´niet-doodgaan´ verandert in paniek.
De Dood besluit om in te grijpen, mensen mogen weer doodgaan. Om de toekomstige doden de gelegenheid te geven om een goed afscheid te regelen, stuurt De Dood, ze één week van tevoren een brief met ´U hebt nog één week´, afzender De Dood.
Ook dit valt niet goed, iedereen wordt doodsbang van de postbode. José Saramago heeft een eindeloze fantasie en gebruikt extreem lange zinnen om zijn fantasie werkelijkheid te laten worden. Onze werkelijkheid is nu onze voettocht van Porto naar Santiago.

Na zes dagen lopen in Portugal zijn we in Spanje, Tui aangekomen. Overdag schijnt de zon lekker, ongeveer 17 graden, maar ´s avonds en ´s nachts is het rond het vriespunt. De kroegjes en restaurantjes zijn niet verwarmd, dus hebben we ´s avonds ons thermo-ondergoed aan. De Portugezen houden hun dikke jassen ´s avonds in de kroeg of restaurant gewoon aan.

Ik wist dat Portugal geen rijk land was, maar dat ze geen geld hebben om het ´s avonds lekker warm te stoken, dat had ik niet verwacht. Dus, ´s avonds op tijd naar bed en elkaar een beetje opwarmen en een boek lezen. Voor mijn verjaardag heb ik van Arlen het boek ´Een been om op te staan´ van Oliver Sacks gekregen. Oliver Sacks is een bekende neuroloog die ook van wandelen houdt. In de bergen in Noorwegen ziet hij het bord ´Wacht u voor de stier!´. Twee uur later ziet hij de stier en in paniek rent hij de berg af en komt ten val. Hij scheurt een aantal pezen in zijn linkerbovenbeen, waardoor zijn been verlamd raakt. Doordat twee herders hem vinden, vriest hij niet dood in de Noorse bergen.

In Londen, waar Oliver Sacks woont, wordt hij geopereerd. Alles verloopt voorspoedig, maar hij heeft geen gevoel in zijn linkerbeen. Sterker nog, hij kent zijn eigen been niet meer en vraag zich af wat hij met ´het been´ moet doen. Oliver Sacks, de arts, neuroloog, is nu patiënt en beschrijft in het boek ´Een been om op te staan´, hoe hij dit ervaart.
In ideaal boek voor tijdens een wandeltocht. ´s Morgens als ´de weg naar Santiago´ nog glad en bevroren is moet ik vaak aan Oliver Sacks denken. Eén verkeerde beweging, één stier op de weg, één hond die blaffend naar mij toekomt, een been is zo gebroken, een pees zo gescheurd.

Oliver Sacks herstelt uiteindelijk binnen drie maanden en zijn boek eindigt met de volgende woorden:

En aan het einde van onze verkenning
komen we op ons vertrekpunt aan
en voor het eerst kennen we die plek.

Nu, ruim twee jaar later, zijn we voor de tweede keer te voet in Santiago aangekomen. Deze keer was de tocht minder ver, het einde was snel in zicht. Overmorgen weer naar huis, naar ons vertrekpunt van ruim twee jaar geleden.